نقدی بر رویکردها و اهداف جشنواره فیلم فجر؛
لااقل نام جشنواره را تغییر دهید! / هزینه های میلیاردی از بیت المال برای سینمای هالیوودی؟
به نقل از خبرگزاری فرهنگ نیوزجشنواره فیلم فجر در سال 1361 متولد شد و این روزها مصادف شده است با سی و دومین سالگرد تولدش. جشن تولدی عظیم در برج میلاد تهران. جشنی که هر ساله ده روز به طول می انجامد و پای علاقمندان و دوستارانش را نیز به برزگترین برج ایران باز می کند.
«سینمای انقلاب اسلامی ایران» نامی است که بر این فرزند 32 ساله نهاده شده است و جشن سینمای انقلاب اسلامی نیز هر سال همزمان با آغاز دهه فجر با نام جشنواره فیلم فجر انقلاب اسلامی برگزار می شود.
جشنواره ای که متاثر از نامش می بایست در مسیر انقلاب و اهداف آن حرکت می کرد اما هر سال با زاویه ای ناچیز از مسیر انقلاب دور می شد تا اینکه امروز شاهد فاصله زیاد سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر با آرمان های انقلاب اسلامی هستیم.
جشنواره ای که هر سال از تعداد فیلم های انقلابی اش کاسته شد، تا رسید به جایی که فیلم های همسو با انقلاب تنها برای خالی نبودن عریضه و بستن دهان منتقدان دلسوز و متعهدان به نظام جمهوری اسلامی، سالانه به جشنواره می آیند و بعضا جوایزی نیز دریافت می کنند اما مطمئنا به اندازه فیلم های زرد، تاریک و تلخ حمایت نمی شود و کسی برای آنها به اندازه فردین و بهروز وثوقی سوت و کف نمی زند.
جشنواره ای که قرار بود منعکس کننده اهداف انقلاب باشد، امروز به محل تجمع شیفتگان غرب و سینمای هالیوود تبدیل شده است و جالب آنکه هرچه غربی ها از ابزار سینمای خود و جشنواره های بین المللی شان (مانند اسکار) در راستای بهره برداری های سیاسی خودشان استفاده می کنند، ما در استفاده از این ابزار عاجزیم و حتی امروز جشنواره فجر سنگ غربی ها را به سینه می زند و به نوعی به تف سربالا تبدیل شد است.
وقتی در مراسم افتتاحیه سی و دومین جشنواره فیلم انقلاب نام دو هنرپیشه ضدانقلاب برده و از آنها یاد می شود و حتی به افتخارشان سوت و کف هم می زنند و کَکِ هیچ مدیری هم نمی گزد، باید تاسف خورد به حال و روز سینمای انقلابی امروز ایران و بیش از همه باید تاسف خورد به حال مدیران فرهنگی که زیر بیرق «فرهنگ و ارشاد اسلامی» ارتزاق می کنند و در قبال چنین کوتاهی هایی موضع سکوت را بر میگزینند.
برخی کارشناسان انقلابی فعال در عرصه هنر صراحتا می گویند که این روزها حال سینمای انقلاب خوب نیست و این حوزه در جشنواره ای که قرار بود در اصل آینه سینمای انقلاب باشد، مورد بی مهری قرار می گیرد.
نکته قابل تأمل اینجاست که چرا پس از گذشت ۳۱ دوره از برگزاری چنین جشنواره ای با صرف هزینه های مادی و معنوی گزاف، هیچ برنامه ریزی برای اثر بخشی فرهنگی و جهت دهی برای تولید آثار غنی و ارزشمند که آثار مثبتی در جامعه برجای بگذارند وجود ندارد؟
چرا در تعریف آثار مورد پذیرش جشنواره مواردی مانند اثرات اجتماعی-اخلاقی فیلم و یا آموزش و بازخوانی ارزش های جامعه ایران اسلامی تعریف نشده است؟ و چرا عزمی برای تبدیل جشنواره به یک نهاد جریان ساز در تولید آثار فاخر و اثر بخش بر فرهنگ و اخلاق جامعه نیست؟
این‌گونه که جشنواره فیلم فجر پیش می رود این برداشت نیز دور از ذهن نیست که این جشنواره فقط برای انجام یک عادت، جهت تقدیر از عده ای ازدست‌اندرکاران فیلم ها صورت می گیرد و هدف والا و قابل ذکری ندارد! و با عینک بدبینانه شاید حتی عده ای از جشنواره تبری می سازند برای تیشه زدن به ریشه نظام اسلامی.
رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر درباره هنر دینی فرمودند:
«آن چیزى که در هنر دینى به شدت مورد توجّه است، این است که این هنر در خدمت شهوت و خشونت و ابتذال و استحاله هویّت انسان و جامعه قرار نگیرد. جامعه ما بعد از پیروزى انقلاب اسلامى احساس هویّت کرد؛ یعنى شخصیت خودش را باز یافت. ما به عنوان جزء نود و نهم در امواج حرکات جهانى، غرق و گم بودیم. انقلاب ما را زنده کرد و به ما شخصیت داد. انقلاب به ما آموخت که یک ملت مى‌تواند در اساسى‌ترین مسائل جهانى، سخن و موضعى داشته باشد و آن را با صراحت و بدون توجّه به اینکه قدرتمندان و قلدرهاى عالم چه مى‌خواهند، ابراز کند و پاى آن بایستد. ارزش یک ملت در جامعه بین‌الملل به این چیزهاست، نه به دنباله‌روى کورکورانه؛ آن هم نه از چیزهاى خوب، بلکه از نقاط منفى. براى یک ملت، بله قربانگوى دولت‌های گردن کلفت‌تر و قویتر و ثروتمندتر بودن، ارزش نیست؛ این را انقلاب به ما داد؛ این به برکت اسلام به ما رسید. امروز هم با قدرتِ تمام، نظام جمهورى اسلامى و ملت ایران در صحنه جهانى به عنوان یک ملت شجاع که در زمینه مسائل گوناگون صاحب ایده‌اند، مطرحند. درعین حال ما بیاییم با کمک هنر خود، دائماً از کنار این معنا بساییم، یا آن را به انواع حرفها و لجنها آغشته کنیم. این درست است؟ هنر نباید در این جهت قرار گیرد. »۱۳۸۰/۰۵/۰۱
آیا براستی سینمای ایران در مسیر صحیح خود و در راستای توصیه های رهبر معظم انقلاب گام بر می دارد؟
راستی یک سوال: اگر نام جشنواره فیلم فجر را بگذارند جشنواره فیلم «ضدفجر» یا «دبی» یا ... آیا در سین برنامه افتتاحیه یا نوع فیلم‌های آن، تغییر اساسی‌ای به وجود خواهد آمد؟
