آغاز عملیات والفجر مقدماتی توسط آقایان علی صیاد شیرازی و محسن میرقائد از پشت بی‌سیم فرماندهی قرارگاه خاتم خطاب به فرماندهان قرارگاه‌های عملیاتی نجف و کربلا به شرح ز یر قرائت شد:
«بسم الله‌الرحمن الرحیم، و لاحول و لا قوه الا بالله العلی العظیم، اللهم ایاک نعبد و ایاک نستعین، قد تری ما انا فیه، ففرج عنا یا کریم، یا الله، یا الله، یا الله، به مظلومیت علی اصغر و به ذوالفقار برنده ولی المومنین و قهاریت رب العالمین به پیش.»
با اعلام رمز شروع عملیات، حملهٔ سراسری رزمندگان به مواضع یگان‌های سپاه چهارم نیروی زمینی ارتش بعث آغاز شد. گرچه یگان‌ها ساعاتی قبل حرکت کرده بودند، ولی نتوانستند به صورت همزمان و هماهنگ با یکدیگر علمیات شکستن خط را آغاز کنند. لذا، بعضی از نیرو‌ها در برابر مواضع کمین دشمن متوقف شده، برخی هم درگیری را آغاز کردند و گروهی نیز هنوز درگیر نشده بودند. از این رو فرماندهان سپاه تلاش زیادی به عمل آورند تا این مشکل رفع شود و بالاخره در پی این تلاش، نیرو‌ها توانستند به سختی از برخی موانع عبور کرده و به کانال اول برسند.
در این هنگام، فرماندهی سپاه چهارم دشمن به یگان‌های در خط خود دستور داد، به پشت جاده آسفالت عقب‌نشینی کرده و در آنجا خط پدافندی را تشکیل دهند. این اقدام دشمن ناشی از تجربه قبلی در عملیات‌های گذشته بود. فرماندهان جنگ آزموده ارتش عراق، به خوبی دریافته بودند که نباید در برابر سیل خروشان نیروهای پیاده و سبک اسلحه بسیج، مقاومت کرده و بیهوده تلفات بدهند. آن‌ها نمی‌خواستند مانع نفوذ نیروهای ایرانی به خط اول ضعیف دفاعی خودشان بشوند، بلکه قصد داشتند با ایجاد زمینه رخنه محدود نیروهای پیاده ایران، از آن‌ها جناح بگیرند و سپس با دور زدن آن‌ها از دو جناح، آنان را منهدم کنند.
